گیربکس آسانسور یکی از مهم‌ترین اجزای مکانیکی سیستم بالابر است که وظیفه‌ی انتقال نیرو از موتور آسانسور به کابین و کنترل حرکت نرم و ایمن آن را بر عهده دارد.
این بخش با تبدیل انرژی الکتریکی به نیروی مکانیکی کنترل‌شده، موجب حرکت دقیق، روان و ایمن کابین در بین طبقات می‌شود.
در این مقاله به طور کامل با عملکرد، اجزا، انواع و مزایای گیربکس آسانسور آشنا می‌شویم.
گیربکس آسانسور سیستمی مکانیکی است که بین موتور و فلکه کشش قرار گرفته و وظیفه دارد سرعت موتور را کاهش و گشتاور خروجی را افزایش دهد تا کابین بتواند به صورت کنترل‌شده و یکنواخت حرکت کند.
به‌بیان ساده، گیربکس واسطه‌ای است میان توان تولیدی موتور و حرکت کابین که باعث می‌شود آسانسور بدون لرزش و با ایمنی بالا عمل کند.
گیربکس در واقع قلب مکانیکی آسانسور محسوب می‌شود. این قطعه با کاهش دور موتور و افزایش گشتاور، نیروی لازم برای بالا و پایین بردن کابین را فراهم می‌کند و از انتقال ناگهانی نیرو و شوک حرکتی جلوگیری می‌کند. نتیجه، حرکتی آرام، ایمن و طولانی‌مدت است.
گیربکس آسانسور از چند جزء کلیدی تشکیل شده است که هرکدام وظیفه‌ای مشخص در انتقال نیرو دارند.
الکتروموتور: تأمین‌کننده نیروی چرخشی اولیه
گیربکس حلزونی (Worm Gear): کاهش سرعت موتور و افزایش گشتاور خروجی
فلکه کشش (پولی): انتقال حرکت به سیم‌بکسل و کنترل حرکت کابین
ترمز الکتریکی: توقف ایمن کابین و ثابت نگه‌داشتن آن در طبقات
یاتاقان‌ها و شفت‌ها: انتقال دقیق نیرو و کاهش اصطکاک بین قطعات
تمام این اجزا با یکدیگر هماهنگ عمل می‌کنند تا حرکت کابین به‌صورت نرم، ایمن و بدون لرزش انجام شود.
اختلال در عملکرد هر یک از این بخش‌ها می‌تواند بر ایمنی و روانی حرکت آسانسور تأثیر بگذارد.
هنگامی که موتور شروع به کار می‌کند، انرژی الکتریکی به توان مکانیکی تبدیل شده و به گیربکس منتقل می‌شود.
در این مرحله، چرخ‌دنده‌های حلزونی موجود در گیربکس باعث کاهش سرعت و افزایش گشتاور خروجی می‌شوند.
گیربکس، فلکه کشش را به حرکت درمی‌آورد تا سیم‌بکسل‌ها حرکت کرده و کابین بالا یا پایین برود.
در همین زمان، وزنه تعادل در جهت مخالف کابین جابه‌جا می‌شود تا فشار کمتری به موتور وارد گردد و مصرف انرژی کاهش یابد.
وزنه تعادل بخش مهمی از سیستم است که باعث تعادل نیروها و کاهش فشار روی گیربکس و موتور می‌شود.
این طراحی هوشمند باعث افزایش عمر مفید گیربکس و کاهش استهلاک اجزا می‌گردد.
شناخت ویژگی‌های فنی گیربکس در انتخاب مدل مناسب اهمیت زیادی دارد.
نسبت دنده (Gear Ratio): تعیین‌کننده نسبت بین سرعت ورودی موتور و سرعت خروجی گیربکس است.
گشتاور خروجی (Torque): بیشترین نیروی چرخشی که گیربکس می‌تواند منتقل کند.
راندمان کاری: هرچه بالاتر باشد، اتلاف انرژی کمتر است.
سطح صدا: در پروژه‌های مسکونی، صدای زیر ۶۵ دسی‌بل ایده‌آل است.
پیکربندی محور: می‌تواند موازی، زاویه‌دار یا متحدالمرکز باشد.
نسبت تبدیل گیربکس آسانسور معمولاً بین ۱۲ تا ۳۰ انتخاب می‌شود که بسته به ارتفاع و ظرفیت آسانسور متغیر است.
موتور گیربکس آسانسور به دو دسته اصلی تک سرعته و دو سرعته تقسیم می‌شود. این تقسیم‌بندی بر اساس نحوه راه‌اندازی، کنترل سرعت و توقف آسانسور صورت می‌گیرد و هر نوع ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارد.
در این نوع از انواع موتور گیربکس آسانسور، یک دسته سیم‌پیچ وجود دارد و حرکت کابین با یک سرعت مشخص آغاز می‌شود. با این حال با استفاده از کنترل‌کننده‌های ولتاژ یا اینورتر می‌توان سرعت حرکت کابین را به شکل نرم و تدریجی از حالت ایستاده تا سرعت نامی تنظیم کرد.
مزایای موتور گیربکس تک سرعته:
این نوع موتور از انواع موتور گیربکس آسانسور، دارای دو دسته سیم‌پیچ است و می‌تواند در دو سرعت متفاوت عمل کند. معمولا برای آسانسورهای قدیمی طراحی می‌شد و هدف آن ارائه حرکت سریع‌تر و در عین حال کنترل شده بود. در موتورهای دو سرعته، شروع حرکت در سرعت پایین انجام می‌شود و پس از رسیدن به سرعت مشخص، به سرعت بالاتر تغییر می‌کند.
مزایای موتور گیربکس دو سرعته:
انتخاب نوع موتور گیربکس آسانسور تاثیر مستقیمی را بر راحتی مسافران، طول عمر قطعات و کارایی سیستم دارد. امروزه بیشتر آسانسورها از موتورهای گیربکس تک سرعته استفاده می‌کنند؛ زیرا حرکت نرم‌تر و کنترل بهتری ارائه می‌دهد، اما در برخی کاربردهای خاص، موتورهای دو سرعته هنوز کاربرد دارند.
در بازار ایران و جهان برندهای مختلفی در زمینه تولید موتور گیربکس آسانسور فعالیت دارند. انتخاب برند مناسب تأثیر مستقیمی بر راندمان، ایمنی و عمر مفید سیستم دارد.
بهران (Behran): ساخت ایران، قدرت بالا و کیفیت ثابت‌شده.
سیتور (Sitor): ساخت ایران، اقتصادی و مناسب پروژه‌های متوسط.
یاران (Yaran): ساخت ایران، کیفیت مناسب و خدمات در دسترس.
مونتاناری (Montanari): ساخت ایتالیا، کیفیت صنعتی و طول عمر بالا.
آکار (Akar): ساخت ترکیه، صدای کم و راندمان بالا.
شیندلر (Schindler): ساخت سوئیس، دقت و ایمنی بالا در عملکرد.
ایتال (Ital): ساخت ایتالیا، طراحی فشرده و مناسب ساختمان‌های مرتفع.
برای انتخاب گیربکس مناسب، به موارد زیر توجه کنید:
ظرفیت و تعداد توقف‌ها: هرچه وزن کابین بیشتر باشد، به گشتاور بالاتری نیاز دارید.
ولتاژ و توان موتور: معمولاً بین ۳ تا ۱۰ کیلووات برای آسانسورهای مسکونی کافی است.
راندمان و صدای تولیدی: برای محیط‌های آرام، سطح صدای کمتر از ۷۰ دسی‌بل توصیه می‌شود.
استاندارد تولید: محصولات دارای استاندارد EN81 اروپا یا ISO 9001 گزینه‌های مطمئن‌تری هستند.
دسترسی به قطعات یدکی و خدمات پس از فروش: برندهای فعال در ایران انتخاب هوشمندانه‌تری خواهند بود.
گیربکس آسانسور نقش اساسی در کنترل حرکت و ایمنی سیستم دارد.
این قطعه با تبدیل نیروی موتور به حرکت کنترل‌شده، عملکرد آسانسور را بهینه و مصرف انرژی را کاهش می‌دهد.
شناخت ساختار، انواع موتور و برندهای معتبر کمک می‌کند تا هنگام خرید، انتخابی دقیق و اقتصادی داشته باشید.
برای دریافت مشاوره تخصصی، نصب استاندارد و خرید انواع موتور گیربکس آسانسور، می‌توانید به آسانسور آذربایجان اعتماد کنید.
گیربکس آسانسور چه نقشی دارد؟
وظیفه‌ی اصلی آن انتقال نیرو از موتور به فلکه کشش و کنترل حرکت نرم و ایمن کابین است.
تفاوت موتور گیربکس تک‌سرعته و دو‌سرعته چیست؟
مدل تک‌سرعته با سرعت ثابت کار می‌کند اما مدل دو‌سرعته دارای دو حالت سرعت برای کنترل دقیق‌تر است.
چرا انتخاب برند معتبر مهم است؟
برند معتبر کیفیت، ایمنی و دوام گیربکس را تضمین کرده و از خرابی‌های پرهزینه جلوگیری می‌کند.
طراحی و توسعه توسط شرکت ویرا
